Podstawowym dokumentem odniesienia dla działalności laboratoriów jest norma ISO 17025. Dokument ten określa wymagania jakie powinien spełnić podmiot prowadzący działalność laboratoryjną aby mógł zostać uznany za kompetentny. Opisany w normie system zarządzania dużo uwagi kieruje na kompetencje personelu w laboratorium.
W laboratorium badawczym ważność wyników nie sprowadza wyłącznie do nowoczesnej, wywzorcowanej aparatury, szczegółowo opisanych procedur czy kosztownych certyfikowanych materiałów odniesienia. Fundamentem wiarygodności każdego badania są ludzie – ich wiedza, doświadczenie i umiejętność. To właśnie kompetencje personelu decydują o tym, czy kompetentne jest laboratorium. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy wyposażenie i finanse nie są ograniczeniem (!).
Kompetencje personelu w ISO 17025 – co to oznacza w praktyce?
Z punktu 6.2 normy ISO 17025 dowiemy się, że personel powinien (czytaj: musi) być kompetentny. Biorąc pod uwagę pozostałe zapisy tego punktu, laboratorium ma szereg zadań w obszarze zarządzania swoimi kadrami. Poniżej ściągawka z tego obszaru
-
Laboratorium powinno udokumentować wymagania kompetencyjne
Ważne: norma nie narzuca żadnych konkretnych umiejętności dla danego stanowiska. Laboratorium musi samo zdecydować kogo potrzebuje. I może się to okazać kluczową decyzją dla dalszej działalności. Określ:
- jakie masz stanowiska/obszary/czynności do których potrzebujesz ludzi,
- wymagane wykształcenie i doświadczenie dla danego stanowiska,
- oczekiwane szkolenia, umiejętności, doświadczenie.
Zapisz swoje oczekiwania (np. w postaci odpowiedniej procedury) i pamiętaj: to co zapisane staje się wymogiem więc z jednej strony mierz wysoko, z drugiej strony myśl realnie.
-
Znajdź odpowiedni personel
Zastanów się na jakie podstawie pozwolisz konkretnej osobie wykonywać powierzone jej obowiązki. Zapraszając taką osobę do współpracy z pewnością zadbasz o dobre szkolenia z zakresu ISO 17025 i potwierdzenie gotowości do pracy.
-
Pamiętaj o upoważnieniach
W punkcie 6.2.4 normy ISO 17025 znalazł się wymóg aby zakomunikować personelowi jego obowiązki, odpowiedzialności i uprawnienia. Poza tym personel
laboratorium powinien być upoważniony do wykonywania określonych czynności, w tym (p. 6.2.6):
- opracowywania, modyfikacji, weryfikacji i walidacji metod,
- analizy wyników, w tym stwierdzania zgodności,
- raportowania, przeglądu i autoryzacji wyników.
Upoważnienia są istotne. Przekonasz się o tym gdy dojdzie do poważnej skargi.
Więc jeszcze raz: Na jakiej podstawie upoważniasz? Ty decydujesz.
Sprawdź „Skuteczne zarządzanie laboratorium” aby Twoje decyzje w obszarze ISO 17025 były właściwe.
-
Plan szkoleń w laboratorium
To element, który nie wynika bezpośrednio z wymagań normy. Czy wobec tego szkolenia w laboratorium są obowiązkowe? Teoretycznie: nie. Tyle, że bez odpowiednio dobranych szkoleń szalenie trudno:
- udowodnić kompetencje personelu,
- zapewnić monitorowanie kompetencji personelu,
- dotrzymać kroku konkurencji,
- doskonalić system zarządzania,
- rozwijać działalność laboratoryjną.
W codziennej pracy nie często zapominamy o ważnym fakcie: inwestycja w dobre szkolenie to często uniknięcie kosztów przyszłej niezgodności. Dlatego warto planować szkolenia. To dowód na profesjonalne podejście do pracy.
-
Ocena szkoleń
Ciąg dalszy profesjonalnego podejścia do pracy.
Po pierwsze: rzetelna ocena odpowiada na pytanie: „Czy było warto?” i tym samym pozwala dostosować przyszłe szkolenia do potrzeb (a na tym nam zależy).
Po drugie: rzetelna ocena wymaga działań po szkoleniu, czyli próby wdrożenia „czegoś” w laboratorium – bo przecież jeżeli po szkoleniu nic się nie zmienia to… sami wiecie.
Po trzecie: w przypadku szkoleń zewnętrznych mamy do czynienia z… usługą dostarczoną z zewnątrz więc stosujemy odpowiednią procedurę oceny tej usługi udowadniając, że system zarządzania w naszym laboratorium działa.
Plan szkoleń w laboratorium to klucz otwierający drzwi jakości. Nie zgub go.
W zarządzaniu personelem przydatny jest arkusz kalkulacyjny excel. Oto gotowy szablon z systemu zarządzania laboratorium.
Chcesz więcej wiedzy i prostych rozwiązań? Zapraszam do kontaktu:
Krzysztof Wołowiec