Każdego dnia, w wielu polskich firmach, dyskutuje się o możliwościach skutecznego konkurowania z produktami i usługami pochodzącymi z innych krajów. Firmy i organizacje ciężko pracują obecnie nad redukcją emisji dwutlenku węgla. Redukcja emisji nie jest w firmach traktowana jedynie jako skuteczny element Public Relations. To właśnie firmy czują ze strony otoczenia biznesowego rosnącą presję przewodnictwa społeczeństwu w dążeniu do zrównoważonej przyszłości.
Firmy na całym świecie, także i w Polsce decydują się na obliczanie śladu węglowego przede wszystkim z pobudek biznesowych. To rynek wymusza na nich takie działania. Firmy, które współpracują z partnerami międzynarodowymi są wręcz zobligowane do obliczania śladu węglowego dla swoich produktów lub organizacji. Polskie firmy dowiadują się o śladzie węglowym przede wszystkim ze strony swoich zachodnich kontrahentów, ponieważ ślad węglowy jest jednym z kryteriów zapytań ofertowych.
Szczególnie w firmach brytyjskich widzimy tendencję, że wartość śladu węglowego konkretnego produktu ma większe znaczenie niż jego cena, za którą można go zakupić.
W przypadku firmy z branży spożywczej kluczowym elementem skutecznego obniżania śladu węglowego jest uwzględnianie redukcji emisji dwutlenku węgla w jej łańcuchach dostaw. To właśnie łańcuchy dostaw w znacznym stopniu przyczyniają się do śladu węglowego firmy, przewyższając kilkukrotnie emisje operacyjne organizacji.
Bez wątpienia, by konkurować na ryku należy analizować, obliczać ślad węglowy i na tej podstawie optymalizować procesy, zwiększać konkurencyjność, budować zrównoważoną przyszłość.
Określanie śladu węglowego jest sformalizowane, ze względu na konieczność zapewnienia porównywalności. Opiera się na międzynarodowych, lub krajowych standardach i wytycznych, w tym:
- PAS 2050 – szczegółowy opis sposobu obliczania, oparty na normach: ISO 14021, ISO 14040, ISO 14044:2006 i wytycznych IPCC;
- WRI GHG Protocol;
- Carbon Disclosure Project;
- metody opracowane przez Europejskie Centrum Badawcze (JRC);
- normy: ISO 2013: 14067 oraz ISO 14064.
Częstą praktyką rynkową jest weryfikacja raportowanego śladu węglowego przez niezależnego weryfikatora.
W Polsce na liczenie śladu węglowego decydują się przede wszystkim firmy międzynarodowe oraz takie, które w łańcuchu dostaw posiadają kontrahenta, który wymaga od nich określania wielkości śladu węglowego.
Zarządzający firmami powinni zrozumieć, że efektem analizy śladu węglowego jest osiągnięcie jak najlepszego efektu środowiskowego. Natomiast nie mniej ważnym elementem z punktu widzenia prowadzenia biznesu jest obniżenie kosztów działalności firmy.
Obliczanie śladu węglowego dla przedsiębiorstwa lub konkretnego produktu, to dwa najpopularniejsze trendy analizy. Metodologia w obu przypadkach jest identyczna, natomiast w trakcie obliczania śladu węglowego, w zależności od zachodzących procesów, brane są pod uwagę inne elementy.
Aktualnie większość firm decyduje się na obliczanie śladu węglowego dla konkretnego produktu. W ten sposób firma zwiększa konkurencyjność wytwarzanych dóbr i spełnia oczekiwania swoich kontrahentów. To bardzo ciekawe podejście, ponieważ przedsiębiorca obniżający ślad węglowy konkretnego produktu, w konsekwencji cechujący się niższym śladem węglowym niż konkurencji, pokazuje całemu rynkowi, że optymalizuje procesy w firmie, a jego zarządzanie jest bardziej świadome.
W tym momencie należy zaznaczyć, że obniżanie śladu węglowego, nie jest jedynie chwytliwym hasłem w komunikacji firmy. Analiza śladu węglowego to rozwój, to poprawa efektywności energetycznej, to w końcu spojrzenie na firmę w szerokiej perspektywie.
Obecnie prowadzona weryfikacja efektywności środowiskowej poszczególnych produktów czy organizacji w ramach projektu pilotażowego Komisji Europejskiej ma na celu opracowanie wspólnej metodyki oceny wpływ produktów (Environmental Footprint Category Rules – PEFCRs) i organizacji (Organisation Environmental Footprint Sector Rules OEFSRs). W trakcie tej fazy weryfikowane są opracowane algorytmy obliczania efektywności środowiskowej, który będą mogły być wykorzystywane do porównywania produktów.
W ostatnich latach opracowane zostały rekomendacje dla wyrobów i organizacji dotyczące oceny śladu środowiskowego z wykorzystaniem metodyki oceny cyklu życia. Komisja Europejska prowadzi fazy pilotażowe określające ślad środowiskowy 26 grup produktów (EU Environmental Footprint Pilot Phase), z branż: spożywczej, odzieżowej, IT, chemicznej, elektronicznej oraz budowlanej.
Największa grupa produktów dotyczy przede wszystkim sektora spożywczego, a wśród nich: piwa, kawy, nabiału, wody butelkowanej, karmy dla zwierząt, owoców morza, mięsa – wołowiny, wieprzowiny, baraniny, oliwy z oliwek, makaronów, wina.
To właśnie sektor spożywczy odczuje najmocniej w pierwszej kolejności potrzebę analizowania śladu węglowego wytwarzanych produktów oraz całych organizacji.
Wszystkie firmy, które są zobowiązane do pozafinansowego raportowania i tworzą raporty CSR, uzyskały w postaci obliczania śladu węglowego, mierzalny instrument ograniczania swojego wpływu na środowisko naturalne.
Skuteczna strategia środowiskowa firmy jest uzależniona i nierozerwalnie związana z kontrahentami. Obliczając ślad węglowy konkretnego produktu, firma uwzględnia ślady węglowe dla wszystkich elementów, które składają się na ten konkretny produkt. Im będą niższe, tym całościowy ślad węglowy tego produktu będzie mniejszy.
Dzięki takiemu podejściu firma zmienia nie tylko swoją strukturę, ale kształtuje niskoemisyjny rynek wokół siebie. Nie ma większego znaczenia w jakiej branży działa firma, ponieważ ślad węglowy obliczamy dla każdego produktu oraz każdej organizacji.
Ślad węglowy jest najbardziej mierzalnym, wiarygodnym i międzynarodowym narzędziem, które daje porównywalne wyniki firm z całego świata, działających w tym samym sektorze.
A czy Twoja firma analizuje swój ślad węglowy?
Autor: Łukasz Stojak / Dyrektor ds. Marketingu / JARS S.A.