Obecność ciał obcych w żywności wiąże się z wysokimi kosztami dla producentów żywności i środowiska. Wycofywanie partii produktów z rynku szkodzi wizerunkowi marki i przyczynia się do marnowania żywności.
Ochrona ludzkiego zdrowia w sektorze żywności jest wartością nadrzędną. Jednakże, choć poczyniono postępy w zakresie technologii przetwarzania żywności oraz egzekwowania wysokich standardów bezpieczeństwa w branży, konwencjonalne technologie kontroli nie zawsze pozwalają wykryć zanieczyszczenia na czas. W wyniku tego w żywności można znaleźć ciała obce, takie jak kawałki plastiku czy owady. Chcąc rozwiązać ten problem, twórcy finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu XSpectra oferują przełomowe rozwiązanie: detektor rentgenowski XSpectra®, którego nazwa pochodzi od nazwy projektu. Jest on w stanie analizować skład produktu bezpośrednio na linii produkcyjnej. „Aby ułatwić i przyspieszyć wprowadzenie produktu na rynek, w ramach projektu technologię tę przetestowano na linii produkcyjnej”, opowiada Bruno Garavelli, koordynator projektu oraz współzałożyciel i dyrektor generalny firmy Xnext zajmującej się bezpieczeństwem żywności.
Pokonanie obecnych ograniczeń
„XSpectra® to przełomowa technologia zdolna do przezwyciężenia wszystkich ograniczeń tradycyjnych systemów kontroli dzięki nowej koncepcji technologicznej”, podkreśla koordynator. Detektory metalu są w stanie wykrywać niektóre typy metalowych zanieczyszczeń, zaś konwencjonalne urządzenia rentgenowskie pokazują tylko kilka typów zanieczyszczeń: metal, kamień, szkło. Natomiast system XSpectra® nie tylko wykrywa wszystkie te zanieczyszczenia z większą precyzją, ale umożliwia też wykrywanie innych zanieczyszczeń, takich jak tworzywa sztuczne, pestki, nasiona, owady, kawałki drewna oraz niezwapnione kości. Jest to możliwe dzięki połączeniu innowacyjnych technologii: fotoniki, elektroniki jądrowej, sztucznej inteligencji oraz uczenia maszynowego. XSpectra® przeprowadza w czasie rzeczywistym multienergetyczną analizę spektroskopową z zastosowaniem nawet 1 024 poziomów energii (konwencjonalne systemy kontroli wykorzystują dwa poziomy). „W ciągu kilku milisekund nasz detektor jest w stanie zeskanować produkt i przeprowadzić jego analizę fizyczną i chemiczną, aby ustalić, czy jest on zgodny z wymogami dotyczącymi jakości i bezpieczeństwa”, potwierdza Garavelli.
Wprowadzenie produktu na rynek
Unijny projekt umożliwił start-upowi Xnext wprowadzenie tego rozwiązania na rynek i zyskanie wiarygodności niezbędnej do udowodnienia, że XSpectra® to coś więcej niż tylko obiecująca technologia. „To faktycznie niezawodny i atrakcyjny wizualnie produkt przemysłowy. Udało się to osiągnąć głównie dzięki projektowi”, podkreśla Garavelli. Twórcy projektu byli w stanie potwierdzić, że XSpectra® jest rozwiązaniem niezbędnym dla wszystkich podmiotów z sektora żywności, które chcą osiągnąć najwyższe standardy jakości i bezpieczeństwa żywności. „Od fazy prototypu przeszliśmy do w pełni działającego urządzenia, które wprowadziliśmy na rynek. Obecnie z powodzeniem działamy w czterech różnych sektorach żywności: przetworzone mięso, ser, herbatniki i produkty makaronowe z nadzieniem”, dodaje Garavelli. Opracowane w ramach projektu urządzenia są w stanie skontrolować w ciągu miesiąca nawet do 36 milionów miniopakowań sera, sześciu milionów opakowań herbatników lub dwóch milionów ravioli. System XSpectra® zyskał popularność we Włoszech i Francji, gdzie zainstalowano 11 urządzeń. Producenci otrzymali też zapytania od podmiotów z Azji, Kanady i Stanów Zjednoczonych. Omawiając plany na przyszłość, Garavelli potwierdza: „Będziemy nadal pracować nad utrzymaniem przewagi konkurencyjnej, ulepszając sprzęt i oprogramowanie systemu XSpectra® poprzez działania związane z badaniami i rozwojem”. Obecnie firma pracuje nad detektorem o dwa razy większej rozdzielczości przestrzennej. Dzięki XSpectra® producenci żywności dysponują technologią zdolną do rozpoznawania wielu ciał obcych i zwiększania wydajności linii produkcyjnej poprzez zmniejszanie liczby fałszywych alarmów i przekazywanie informacji zwrotnych w czasie rzeczywistym za pośrednictwem internetu rzeczy. „Konsumenci mogą jeść bezpieczną żywność. Również środowisko skorzysta na tym, że mniej żywności i zasobów będzie się marnować”, podsumowuje Garavelli.
Źródło: cordis.europa.eu