Przedstawiamy działania, odkrycia i plany dotyczące rozwoju nauki w Europie w nowym roku oczami czołowego międzynarodowego tygodnika naukowego „Nature”. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) zamierza wynieść na orbitę teleskop kosmiczny Euclid, który pomoże nam zbadać ewolucję Wszechświata. Dzięki nowemu urządzeniu, które zostanie umieszczone na orbicie Słońca na okres kilku lat, powstanie trójwymiarowa mapa Wszechświata. W kwietniu ESA planuje wystrzelić w kierunku Jowisza sondę Jupiter Icy Moons Explorer, której zadaniem będzie obserwacja tego gazowego giganta oraz badanie pod kątem występowania oznak życia trzech księżyców, na których występują oceany: Europy, Ganimedesa oraz Kallisto. Według planów i przewidywań naukowców, nowa sonda dotrze do układu Jowisza w 2031 roku.
Przełomowy światowy pakt na rzecz sprawiedliwości klimatycznej
Podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu COP27, która odbyła się w 2022 roku, uczestnikom udało się dojść do przełomowego porozumienia w sprawie zapewnienia środków finansowych krajom wrażliwym, które najmocniej odczuwają skutki klęsk żywiołowych związanych ze zmieniającym się klimatem oraz pomocy w odbudowie zniszczeń i strat gospodarczych. Najbogatsze kraje, które w największym stopniu odpowiadają za wysokie emisje, mają rekompensować zniszczenia w krajach rozwijających się oraz pomagać ludziom, którzy odczuwają na własnej skórze negatywne skutki zmiany klimatu. Specjalny komitet ma zająć się opracowaniem zaleceń dotyczących sposobu koordynacji tego finansowania, które zostaną przedstawione w trakcie nadchodzącej konferencji. „Konferencja COP27 jest małym krokiem w kierunku osiągnięcia sprawiedliwości klimatycznej, jednak uratowanie planety będzie wymagało wielu dodatkowych wysiłków”, stwierdziła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w swoim oświadczeniu. „Dotychczas zajmowaliśmy się leczeniem objawów, ale nie udało nam się wyleczyć gorączki, na którą cierpi pacjent. Cieszę się, że konferencja COP27 stała się początkiem nowego rozdziału w historii finansowania strat i szkód oraz położyła podwaliny pod nową solidarność między potrzebującymi a tymi, którzy mogą im pomóc. Odbudowujemy zaufanie. To niezwykle ważne z punktu widzenia przyszłych działań – bez sprawiedliwości klimatycznej nie można podjąć trwałych działań mających na celu walkę ze zmianą klimatu. Już teraz Unia Europejska jest czołowym fundatorem działań klimatycznych na świecie. Cieszę się, że podczas konferencji potwierdziliśmy nasze zobowiązanie do wspierania najbardziej potrzebujących krajów na naszej planecie, dokładając swoją cegiełkę do rekompensat strat i zniszczeń”. Z punktu widzenia krajów rozwijających się i krajów o niskich dochodach ta decyzja jest prawdziwym przełomem. Większość z nich już od kilkudziesięciu lat apeluje o pomoc finansową. W roku 2023 zobaczymy, czy rzeczywiście jest to sukces.
Przesuwanie granic fizyki i energii jądrowej
W południowej Szwecji powstaje jeden z największych projektów w zakresie infrastruktury naukowo-technicznej. Głównym celem Europejskiego Źródła Spalacyjnego jest „zbudowanie i eksploatowanie najpotężniejszego na świecie źródła neutronów, które pozwoli na dokonanie przełomowych odkryć w ramach badań związanych z materiałami, energią, zdrowiem i środowiskiem, a także umożliwi stawienie czoła niektórym spośród najważniejszych wyzwań społecznych naszych czasów”. Ośrodek posłuży nawet 3 000 zaproszonym naukowcom rocznie, którzy już od 2023 roku będą mogli przeprowadzać tu swoje doświadczenia. Na wyspie u południowo-zachodniego wybrzeża Finlandii powstanie pierwszy na świecie magazyn odpadów jądrowych. Około 400 metrów pod ziemią powstał specjalistyczny grobowiec przeznaczony do bezpiecznego przechowywania zużytego paliwa jądrowego przez okres miliona lat. Szwecja rozpoczęła budowę własnego składowiska odpadów na dużej głębokości. Francja, Szwajcaria i Zjednoczone Królestwo szykują się do realizacji podobnych projektów. Sztuczna inteligencja już teraz wpływa na przyszłość ludzkości. Aby zapewnić odpowiednią ochronę, Unią Europejska zamierza stanąć na straży i uregulować kwestię SI. Organizacja kończy obecnie pracę nad Aktem w sprawie sztucznej inteligencji – pierwszym tego rodzaju dokumentem prawnym na świecie. Nowy akt pozwoli skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom związanym z SI dotykającym obywateli, a jednocześnie pomoże Europie wysunąć się na pierwsze miejsce jako ośrodkowi skupiającemu się na tej technologii. Spodziewamy się, że giganci technologiczni z całego świata będą się bacznie przyglądać nowym zmianom.
Źródło: cordis.europa.eu
fot.: pixabay.com