Dzięki hollywoodzkim produkcjom szeroka publiczność kinowa i telewizyjna od wielu lat poznaje najnowocześniejsze narzędzia i techniki kryminalistyczne.
Widzieliśmy już wszystko: od metod wykrywania DNA, które pozwalają natychmiast zidentyfikować podejrzanego, po ustalenie sprawcy na podstawie dowodów zebranych wacikiem. Chociaż wiele tych technik jest zwykłym wytworem wyobraźni filmowców, to trzeba przyznać, że ostatnie lata obfitowały w przełomowe odkrycia dotyczące gromadzenia dowodów w miejscu zbrodni, zwłaszcza w zakresie izolowania i oczyszczania DNA.
DNA w laboratorium kryminalistycznym jako kluczowy dowód z miejsca zbrodni
Wyniki DNA doprowadziły do skazania wielu podejrzanych w większości spraw prowadzonych przez ostatnich kilkadziesiąt lat, dostarczając solidnych i niepodważalnych dowodów na udział danej osoby w przestępstwie. Lata udokumentowanych sukcesów w ściganiu przestępców sprawiły, że identyfikacja DNA stała się najskuteczniejszą techniką identyfikacji w kryminalistyce. Dotyczy to w szczególności zabójstw, w których krew, nasienie, włosy i inne próbki biologiczne pochodzące od ludzi mogą sprawić, że rozstrzygnięcie sprawy stanie się banalnie proste. Chociaż istnieją pewne wyjątki i ograniczenia, obecnie uważa się, że dowody DNA są najbardziej wiarygodnym materiałem dowodowym.
Upływ czasu i narażenie na działanie czynników atmosferycznych zwiększa ryzyko degradacji materiału biologicznego, uszkodzenia go, a nawet całkowitego zatarcia dowodów w miejscu przestępstwa. Przed przekazaniem dowodów do laboratorium kryminalistycznego śledczy przeprowadzają wstępne testy lub badania na obecność materiału biologicznego na przedmiotach w miejscu zdarzenia — od kapelusza i maski przez pościel i ubrania aż po wykałaczki.
Ponieważ dokładna identyfikacja DNA wymaga wystarczającej liczby czystych próbek, izolacja i oczyszczanie to pierwsze i najbardziej krytyczne etapy badań sądowych. Chelex 100, fenol-chloroform, kulki magnetyczne, wysalanie i alkalizacja (NaOH) to pięć najczęstszych metod stosowanych przez laboratoria kryminalistyczne.
Proces izolacji obejmuje zazwyczaj przygotowanie materiału do rozbicia komórek lub ścian komórkowych w celu uwolnienia i wyizolowania zawartości DNA z pobranej próbki. Po wyizolowaniu materiału DNA technicy sądowi rozpoczynają proces oczyszczania kwasu nukleinowego, usuwając zanieczyszczenia, na przykład poprzez wytrącanie białek. Jakość separacji wirowej jest kluczowym elementem stosowanej w kryminalistyce izolacji DNA i ma bezpośredni wpływ na wyniki.
Znaczenie regulacji temperatury w wirówce
Wirówka jest urządzeniem z szybko obracającym się wirnikiem, który dzięki działaniu siły odśrodkowej przyczynia się do oddzielenia płynów o różnej gęstości, np. komórki krwi od komórek osocza. Z każdym szybkim obrotem próbka biologiczna przemieszcza się w kierunku dna probówki, powodując uwolnienie DNA z komórki.
Dokładność wyników jest uzależniona od kilku parametrów, m.in. od prędkości obrotowej i czasu użytkowania. Najważniejszym czynnikiem jest jednak kontrola temperatury.
Najlepiej ilustruje to metoda izolacji DNA metodą fenol-chloroform, ponieważ jest ona zazwyczaj stosowana do izolowania DNA krwi w różnych temperaturach. Szybkoobrotowa wirówka z funkcją chłodzenia, ustawiona na temperaturę 4°C (lub 39,2°F), może wyizolować oczyszczone pasma DNA, zachowując integralność cząsteczek po usunięciu białka i innych substancji. Dla porównania: szybkoobrotowa wirówka stołowa ustawiona na temperaturę pokojową ma tendencję do tworzenia przerw w pasmach DNA. Ciepło generowane przez wysoką prędkość obrotową wirnika wirówki może również spowodować degradację genomowego DNA.
Laboratoryjna precyzja pomaga śledczym dowiedzieć się, kto pozostawił ślady DNA na miejscu zbrodni i w sposób jednoznaczny ustalić tożsamość podejrzanego.
Wirówki OHAUS: mistrzowska kontrola temperatury
Wystarczy kilka stopni różnicy, aby drastycznie zmienić jakość wyników DNA. Dlatego należy koniecznie wybierać wirówki z funkcją chłodzenia, które umożliwią precyzyjną regulację temperatury.
Szybkoobrotowa wirówka OHAUS FC5515R z funkcją chłodzenia posiada wydajny system chłodzenia i funkcję kompensacji temperatury, które zapewniają dokładne i rzetelne wyniki wysokiej jakości.
Podczas prac badawczo-rozwojowych nad wirówką FC5515R wykonano dokładne pomiary z uwzględnieniem różnicy temperatur między komorą a próbką DNA, w różnych warunkach. Specyfikacje te zostały uwzględnione w modelu kompensacyjnym wbudowanym w system oprogramowania sterującego wirówki wraz z czujnikiem. Po wykryciu przez czujnik, że zarówno komora, jak i próbka osiągnęły zadaną temperaturę, rozpoczyna się proces wirowania. Wydajny układ chłodzenia FC5515R umożliwia utrzymanie zadanej temperatury nawet przy wysokich prędkościach. Ta sama funkcja jest dostępna we wszystkich modelach wirówek OHAUS z funkcją chłodzenia.
Opracowano na podstawie materiałów dostarczonych przez: TOKTOK, ul. Wierzyńskiego 45, 52-241 Wrocław